Στα πωλητήρια του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) πωλούνταν έως το 1999 πολλά προϊόντα (βιβλία, κατάλογοι, τουριστικοί οδηγοί, κάρτες, αντίγραφα αρχαιολογικών αντικειμένων, κ.λπ.). Το 2000, όταν ιδρύθηκε ο Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού (ΟΠΕΠ), υπήχθησαν αμέσως στη....
δικαιοδοσία του τα πωλητήρια των μεγαλύτερων μουσείων της χώρας μας, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας, το Μουσείο των Δελφών, ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού, κ.ά. Από την πώληση των βιβλίων το ΤΑΠΑ ή ο ΟΠΕΠ αντίστοιχα εισέπρατταν το 45% της ονομαστικής τιμής.
Ο νόμος που εφαρμοζόταν έως τότε επέβαλε στους εκδότες να πληρώνουν δικαιώματα φωτογράφισης και δημοσίευσης για τις φωτογραφίες των έργων τέχνης και των μνημείων που δημοσιεύονταν στις εκδόσεις τους.
Με την αλλαγή της Διοίκησης του ΤΑΠΑ το 2000, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι τα ποσά που εισπράττονταν έως τότε για τα δικαιώματα δεν ήταν ικανοποιητικά για τα έσοδα του ΤΑΠΑ και ζήτησε από όλους τους εκδότες να προσκομίσουν βεβαιώσεις εξόφλησης δικαιωμάτων δημοσίευσης ακόμα και για εκδόσεις που είχαν πραγματοποιηθεί πριν από πολλές δεκαετίες, ή να πληρώσουν εκ νέου τα τέλη εάν δεν είχαν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Επειδή μια τέτοια ενέργεια ήταν άδικη και μη πραγματοποιήσιμη, οι σύλλογοι των εκδοτών πρότειναν να ισχύσει ο νέος αυτός νόμος για τις νέες εκδόσεις.
Η νέα Διοίκηση του ΤΑΠΑ όχι μόνο αρνήθηκε την πρόταση αυτή, αλλά επέστρεψε παρανόμως στους εκδότες όλες τις εκδόσεις που πωλούνταν στα πωλητήρια των μουσείων και είχαν νόμιμα παραγγελθεί, επιβαρύνοντας τους εκδότες και με τα έξοδα επιστροφής.
Σημειώνουμε ότι στο οπισθόφυλλο όλων των βιβλίων που επεστράφησαν ήταν κολλημένο το αυτοκόλλητο του ΤΑΠΑ που σήμαινε ότι μόνο το ΤΑΠΑ μπορούσε να τα διαθέσει. Έτσι, τα βιβλία αυτά αχρηστεύτηκαν, γιατί δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά.
Η παράνομη αυτή ενέργεια δημιούργησε τεράστια ζημιά όχι μόνο στους εκδότες αλλά και στο ΤΑΠΑ, γιατί σταμάτησε η εισροή στα ταμεία του των μεγάλων εσόδων που προέρχονταν από την πώληση των βιβλίων.
Η ενέργεια αυτή του ΤΑΠΑ είχε και άλλες επιπτώσεις:
1. Τα Πωλητήρια του ΤΑΠΑ, αν και συνεχίζουν να λειτουργούν με το ίδιο για το Υπουργείο Πολιτισμού κόστος, μείωσαν κατά πολύ τα έσοδά τους, αφού δεν έχουν εμπορεύματα για να διαθέσουν στο κοινό εκτός από τα ελάχιστα που παράγει το ίδιο το ΤΑΠΑ.
2. Οι τουρίστες ζητούν να αγοράσουν τουριστικούς οδηγούς, βιβλία και κάρτες, όπως σε όλα τα μουσεία του κόσμου, αλλά δεν βρίσκουν τίποτα στα μουσεία μας, γι’ αυτό και διαμαρτύρονται με επιστολές που στέλνουν στους διευθυντές των μουσείων.
3. Από τη στιγμή που δεν αγοράζονται βιβλία και τουριστικοί οδηγοί από τους ξένους επισκέπτες, έπαψε να διαφημίζεται η χώρα μας στο εξωτερικό.
4. Σταμάτησε η εκδοτική δραστηριότητα η σχετική με βιβλία τέχνης και τουριστικούς οδηγούς, εκδόσεις που διακρίνονταν για την ποιότητά τους, με αποτέλεσμα να πληγούν οικονομικά όλοι όσοι συμμετέχουν στην εκδοτική διαδικασία: συγγραφείς, αρχαιολόγοι, μεταφραστές, επιμελητές εκδόσεων, γραφίστες, τυπογράφοι, κ.λπ.
5. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν να μειωθούν τα κέρδη του Υπουργείου Πολιτισμού όχι μόνο από τα δικαιώματα των φωτογραφιών αλλά και από τις πωλήσεις όλων των ειδών και όχι μόνο των βιβλίων.
Μετά από πάροδο πολλών μηνών ανακοινώθηκαν οι νέες τιμές που όρισε το ΤΑΠΑ με Υπουργική Απόφαση για την άδεια φωτογράφισης και δημοσίευσης.
Τα ποσά που ανακοινώθηκαν είναι εξωπραγματικά και ψηλότερα από όσα ισχύουν στις άλλες χώρες, σε συνδυασμό φυσικά και με την τουριστική επισκεψιμότητα της χώρας μας.
Επανειλημμένως ο Σύλλογος των Εκδοτών ζήτησε εγγράφως τη μείωση των τελών αυτών, αλλά χωρίς να λάβει ποτέ συγκεκριμένη απάντηση. Χρόνια τώρα η απάντηση είναι πάντοτε η ίδια, ότι δηλαδή το θέμα βρίσκεται στις νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Δεδομένου ότι η τουριστική κίνηση έχει πέσει κατακόρυφα (και το ίδιο θα συνέβαινε και με τις πωλήσεις των βιβλίων αν υπήρχαν στα πωλητήρια των μουσείων), θεωρούμε ότι τα τέλη όχι μόνο θα έπρεπε να μειωθούν αλλά στην παρούσα κατάσταση και να καταργηθούν.
Έτσι, οι μεν εκδότες θα είχαν τη δυνατότητα να εφοδιάζουν τα πωλητήρια των μουσείων με έντυπα και βιβλία αρίστης ποιότητας, τα δε μουσεία θα εισέπρατταν όχι μόνο το 45% επί της ονομαστικής αξίας, αλλά θα ήταν και δωρεάν η μεταφορά των βιβλίων και θα είχαν δικαίωμα επιστροφής των κατεστραμμένων από κακή χρήση και φύλαξη.
Με τον τρόπο αυτό το οικονομικό όφελος για το Υπουργείο Πολιτισμού θα ήταν πολύ μεγάλο, αλλά και η προβολή της χώρας μας θα ήταν σημαντική, σε μια εποχή μάλιστα που η εικόνα της δοκιμάζεται δραματικά σ’ όλον τον κόσμο.
Υ.Σ. Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού αποφάσισε να κλείσει τον ΟΠΕΠ (επαναφέροντας στο ΤΑΠΑ ίσως όλες τις δραστηριότητες που του είχαν αφαιρεθεί). Με τη δικαιολογία ότι ο ΟΠΕΠ τελεί υπό εκκαθάριση όχι μόνο δεν πληρώνει τα χρέη του αλλά έχουν παγώσει και οι παραγγελίες
.
|
|
