Το να ζεις με φοβίες είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο, ακόμη κι αν το αντικείμενο του φόβου δεν εμφανίζεται τακτικά στην καθημερινή σου ζωή. Οι άνθρωποι με φοβίες αναλώνονται καθημερινά στην αναζήτηση της κατανόησης της φοβίας καθώς και στον τρόπο που θα τους βοηθούσε να την αποφύγουν. Παρόλο που τα συναισθήματα απέναντι σε κάθε τύπο φοβίας ποικίλλουν, έχουν διακριθεί τρεις βασικές κατηγορίες...1) η κοινωνική φοβία (φόβος δημόσιας συνύπαρξης με άλλους ανθρώπους και κοινωνικές καταστάσεις), 2) η αγοραφοβία (φόβος να είσαι σε εξωτερικό περιβάλλον) και 3) οι συγκεκριμένες φοβίες, κατά τις οποίες το άτομο μπορεί να βιώσει φόβο απέναντι σε συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις.
Οι φοβίες μπορούν να συνδεθούν με διάφορες ψυχικές διαταραχές τόσο ως προς την εκδήλωση τους όσο και ως προς την αιτία της εμφάνισής τους. Τέτοιες διαταραχές θα μπορούσαν να είναι: η κρίση πανικού αλλά και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Οι επιδράσεις μιας φοβίας φαίνεται να είναι κρίσιμης σημασίας για την ποιότητα της ζωής του φοβικού ατόμου. Κάποιες από τις επιδράσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι:
· Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων της ζωής μας.
Αποτελεί καταλυτικό και βασικό παράγοντα για να διαγνώσουμε μια φοβία. Ανάλογα με τον τύπο της φοβίας, το άτομο καθιστά τον εαυτό του ανίκανο στο να εκτελέσει καθημερινές ενέργειες, όπως στο να βγει έξω με φίλους ή να πάει στη δουλειά του. Οι περιορισμοί έχουν την ικανότητα να σε κάνουν να νιώθεις απομονωμένο, όπως επίσης και διαφορετικό από τους άλλους, αφού συχνά το φοβικό άτομο αναρωτιέται ``γιατί να μην είναι σαν τους άλλους``. Επιπλέον, η φοβία μπορεί να τον οδηγήσει σε κατάθλιψη.
· Το αίσθημα της ενόχλησης.
Οι φοβίες συχνά προκαλούν περίεργες και ενοχλητικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, θα ήταν ενοχλητικό για έναν φοβικό να μη μπορεί να ταξιδέψει εξαιτίας του φόβου του για τα αεροπλάνα (υψοφοβία, κλειστοφοβία). Η κοινωνική φοβία είναι επίσης δύσκολο να διαχειριστεί καθώς ο υποβόσκων φόβος είναι η ταπείνωση, δηλαδή η φοβική αντίδραση κάποιου μπορεί να τον οδηγήσει στο να νιώσει ταπεινωμένος και χειρότερα στο να καταπιέσει το φόβο του, γεγονός που τον κάνει ακόμη πιο δύσκολο στη διαχείρισή του.
· Το να νιώθεις εκτός ελέγχου.
Είναι ένα από τα χειρότερα συναισθήματα που επιφέρει η φοβία. Ακόμη και αν το άτομο αντιλαμβάνεται τον παράλογο φόβο του δε μπορεί να το ελέγξει, με αποτέλεσμα να αναρωτιέται πως θα ήταν να ζει απλά τη ζωή του χωρίς να ανησυχεί για τέτοιου είδους συναισθήματα.
· Το αίσθημα της αβοηθησίας.
Εμφανίζεται όταν συνειδητοποιείς πως η φοβία σου είναι κάτω από τον έλεγχο σου. Νιώθεις πως δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις ώστε να το γιατρέψεις. Κάποιοι φοβικοί υποθέτουν πως θα έχουν για πάντα τη φοβία, εύχονται όλα να ήταν διαφορετικά, όμως νιώθουν πως ποτέ δε θα το ξεπεράσουν.
Πως αντιμετωπίζεται η φοβία?
Σε περίπτωση που κάποιος νιώθει τα παραπάνω ή κυριεύεται από μια συγκεκριμένη φοβία που του προκαλεί δυσάρεστες σκέψεις, είναι σημαντικό να αναζητήσει βοήθεια και θεραπεία. Όπως οποιαδήποτε άλλη ψυχική διαταραχή, έτσι και για τις φοβίες είναι εύκολο να επιδράσουν πέρα από τα συνηθισμένα συμπτώματα. Η αντιμετώπιση της φοβίας σε βοηθά να μειώσεις σημαντικά τα αισθήματα ντροπής και αβοηθησίας που κατακλύζουν έναν φοβικό. Υπάρχουν περιπτώσεις που ακόμη και υπό τη θεραπεία κάποια αρνητικά συναισθήματα παραμένουν αμετάβλητα. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμη η βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας, οποίος θα χορηγήσει κάποιες βοηθητικές μεθόδους και τεχνικές χαλάρωσης, που θα βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων. Η ψυχοδυναμική προσέγγιση, επίσης θα βοηθούσε στην αναγνώριση των υποσυνείδητων κινήτρων που ίσως οδηγούν στη δημιουργία της φοβίας.
Φίλοι και Οικογένεια
Το να μοιραστείς τη συναισθηματική κατάσταση που σου προκαλεί η φοβία με την οικογένεια ή τους φίλους σου, αποτελεί αναμφίβολα μια ουσιαστική βοήθεια. Ίσως κάποιος φοβηθεί ότι θα τον κοροϊδέψουν ή θα τον κρίνουν. Ίσως ανησυχήσει γιατί μπορεί να τον αντιμετωπίσουν σαν άρρωστο άτομο ή ότι οι γύρω του θα γίνουν υπερπροστατευτικοί. Παρόλα αυτά η εσωτερίκευση της φοβίας είναι μια δύσκολη διαδικασία και χρίζει αναγκαία η αντιμετώπιση της.
Γκιουρτζή Σ. Νικολίνα
|
|
